Beschrijving

 

Van het teerlingen- of dobbelspel, dat in een pietjesbak kan gespeeld worden, bestaan tientallen varianten, zowel wat de puntentelling als wat het aantal dobbelstenen betreft. Een ervan verloopt als volgt.

 

Elke speler zet op zijn gedeelte van de rand van de pietjesbak negen verticale krijtstreepjes. Nu werpt ieder om beurt met één teerling en wie het hoogst aantal ogen gooit, begint. Daarna wordt in de wijzerrichting van de klok gespeeld tot elk aan de beurt is geweest. De speler die opgaat kan naar believen een-, twee – of driemaal werpen, telkens met de drie dobbelstenen. De beste worp telt.

 

Het aantal keren dat hij geworpen heeft, bepaalt het aantal worpen dat iedere speler krijgt. Is zijn eerste worp goed, dan heeft hij er alle belang bij geen tweede maal te werpen.

 

Hij gunt op die manier zijn tegenstrevers zo min mogelijk kansen om zijn worp te verbeteren. De waarde van een worp wordt als volgt bepaald:

• 1 oog = 100 punten
• 6 ogen = 60 punten
• 2,3,4 en 5 ogen = respectievelijk 2,3,4 en 5 punten.

 

Enkele mogelijke combinaties zijn:

• (3,4,5) 3 + 4 + 5 = 12 punten
• (1, 4,5) 100 + 4 + 5 = 109 punten
• (1, 1, 2) 100 + 100 + 2 = 202 punten
• (6,3,2) 60 + 3 + 2 = 65 punten
• (1, 6,5) 100 + 60 + 5 = 165 punten
• (1, 1, 6) 100 + 100 + 60 = 260 punten

 

De winnaar van een beurt mag in principe een streepje wegvegen. In sommige gevallen echter twee, drie of zelfs alle streepjes: liggen de drie teerlingen met hetzelfde vlak naar boven gekeerd, dan scoort men zand of sant, bijvoorbeeld zand van twee (2,2,2). Zand van zes is meer waard dan zand van vijf, deze is op zijn beurt meer waard dan zand van vier enzovoort. Zand is in waarde net boven 260 en is goed voor het uitvegen van twee streepjes; de combinatie (6,5,4), samen 69 of soixante-neuf, overtreft zand in waarde en laat toe drie streepjes weg te vegen; werpt men zand van enen (1, 1, 1) of drie apen en is men minstens al één streepje kwijt, dan mag men alle resterende streepjes uitvegen en is men dus uit. Er zit echter een addertje onder het gras: werpt men drie apen terwijl men nog alles streepjes heeft staan, dan is men onmiddellijk verloren en moet men een rondje betalen; bij gelijk spel tussen twee of meerdere spelers moeten zij een barrage spelen. Elke speler werpt beurtelings één teerling. Nu telt men gewoon het aantal ogen, dus zes punten voor zes ogen, een punt voor één oog. De winnaar van de barrage mag echter slechts één streepje wegvegen, ongeacht de waarde van de worp waarmee hij het gelijkspel behaalde.

 

Met andere woorden: ook al gooiden twee spelers in dezelfde beurt drie apen, dan nog mag de winnaar van het gelijke spel slechts één (en niet alle) streepjes wegvegen; nog een ‘plaagregel’: de pechvogel die de combinatie (2, 2,3) werpt, de laagst mogelijke score, zet een streepje bij. Hetzelfde geldt voor wie bij zijn worp een teerling buiten de pietjesbak ziet belanden.